Close

    Republic Day Vawi 73-na Puala Mizoram Governor Dr Hari Babu Kambhampati Thuchah

    Publish Date: January 26, 2022
    REPUBLIC DAY

    Thian duh takte u,

    Vawiin India Republic Day vawi 73-na ah hian Mizoram mipuite leh ram puma India khua leh tuite duhsakna chibai ka buk a che u. COVID-19 hripui leng avangin he ni hi ropui taka lawm hleih theih a ni leh ta lo hi pawi ka ti hle a. Hripui lengin harsatna min thlen mah se, kan ram chuan kawng tinrengah hmasawnna kawng zawhin ke a pen zel a, hun lo la awm turah India ram tana kawl tienga, a dinhmun sawhnghet lehzual turin ram chhung kil tina chengte dinhmun chawikan mek zel a ni. Mitinte intluktlanga kan len theihna tura huapzo India thar a lo pian theih nan zirna, hriselna, ei leh in tur hrisel, mi harsa te leh hmeichhia te dinhmun chawikan kawngah a bik takin tan kan la a ni.

    Hripui lengin kum hnih chhung zet min tibuai ta a; hetihlai hian Mizoram mipuite chu Sawrkar hnathawkte, kohhran, tlawmngai pawl, mipui mimir leh a hmatawnga thawktu frontline worker te tanhona duhawm tak avangin hripuiin min sawp chau lutuk tur lakah venhim kan ni a. COVID-19 laka mipuite kan himna tur inzirtirna kawngah leh kawng hrang hranga mipui zirtirna thahnemngai taka kalpuitu thuthar thehdarhtute hnenah lawmthu ka sawi a. Media te kaltlangin inzirtirna leh inhrilhriatna nasa takin kalpui ni ta lo se COVID19 vaccination programme hi Mizoramah heti takin a hlawhtling lo ang. Kan thawhhona tha tak avang hian, ram chhung hmundangte khaikhinin COVID-19 hripui avanga thi tlem ber state te zingah kan tel a ni.

    1. Kan State Sawrkar chuan mipuite himna tur leh thlamuang taka kan awm theih nan state chhung venhimna kawngah hma a la a, hriat theih chinah kum kalta chhung khan pawikhawihna liantham a thleng lo a. Mizoram Police te chuan ralthuam leh drugs tawlh ruk nuaibo turin chhum lo chat loin hna an thawk zel a. Kum 2021 chhung khan drugs leh ruihtheih thil cheng vaibelchhe 51.56 man hu, silai 39 leh silai mu 4307 an man a, case 16 an ziak lut. Kum 2021-2022 chhungin Mizoram-Assam ram riah SEDP kaltlangin sipai te riahna tur (barrack) cheng nuai 82.66 sengin engemawzat a sa a, heng te hi luah theih mai turin a hmawrbawk tan a ni tawh. SEDP sum cheng vaibelchhe 2.23 hmangin Vairengte ah Company Hqrs. sakna tur ruahmanna chu pawm a ni tawh a, hma la tan turin inbuatsaih mek a ni. Mipui dikna chanvo (human rights) palzut venna turin State Sawrkar chuan audio recorder awm telna CCTV chu Police Station leh Out-Post ah te vuah vek turin tan a la mek a, heta tan hian cheng vaibelchhe 2 hman a ni ang.

    Fire & Emergency Services chuan nikum chhung khan SBI Currency Chest Branch pakuaah kangmei lakah an him tawk em tih endikin Fire Safety Audit an nei a. Nikum chhung khan in chhunga kangmei chhuak vangin domestic fire call tum 67 an chhang a, ram kang avangin tum 199 leh emergency call dang vawikhat an dawng a, rang takin an bawhzui nghal a ni. Kang an thelh avanga an bungraw humhim zat belhkhawm hi cheng vaibelchhe 860 hu vel a ni a, sawrkar sum bawmah NOC fee atangin cheng 2,20,086 an khung a ni.

    2. Drug tawlhruk leh hmansual tihtawp hi ka Sawrkar chuan mutmawh hnarmawhah a neih a. Excise & Narcotics Department chuan theihtawp chhuahin hma a la chhunzawm zel a. Kum 2021-2022 (30.11.2021 thleng) sawrkar kum kal mek chhung hian Narcotic Drugs & Psychotropic Substances Act 1985, the Mizoram Liqour (Prohibition) Act, 2019 leh the Mizoram Excise Act, 1973 hnuaiah mi 1804 an man a; hemi kaihhnawiah hian case 1959 ziah luh a ni. Kumin sawrkar kum kal mekah hian 30.11.2021 thlengin cheng 71,15,245 zet sawrkar sum bawmah an chhung lut tawh a ni.

    3. Ram chhung sum pai dinhmun siamtha tur chuan kawngtha neih hi tihmakmawh a ni a, chuvangin State Sawrkar chuan kawngtha nei tura ruahmanna project te hi a ngai pawimawh lo thei lo a ni. Hripui leng karah pawh kum 2021-22 chhungin Mizoram PWD chuan road project engemawzat a thawk zo a. Asian Development Bank leh World Bank sum hmanga thawh Champhai-Zokhawthar kawng, Tlabung-Kawrpuichhuah leh Chhumkhum-Chawngte kawngpui te chu nikum chhung khan a thawk zo a. PMGSY scheme hrang hrang thingtlang khaw lamah kalpuiin khaw 14 kalpawhna kawng a sial a, kawngpui thui zawng belhkhawmin km 210-a thui a siam zo a ni. Mizoram PWD chuan lei 135 enkawl hna a thawk a, kum 2021-22 chhungin lei thar 7, heng – Serchhip-Thenzawl inkalpawhna Mat lui chungah Steel D-bow Truss Girder Bridge; Hmarliana luiah RCC Bridge; Peka lui, Chengkawl lui leh Borai luiah Truss Bridge; NH 44A Dapluiah RCC Bridge, NH 306A Serluiah Bailey Bridge te a dawh a. Maintenance and Construction of building works hnuaiah Mizoram PWD chuan building 2,250 a enkawl a, building thar 57 a sa a, heng zinga 25 te chu kum kal mekah sak zawh an ni.

    4. Power & Electricity Department chuan 2x25MVA 132/33KV Sub-station chu Kawmzawl, Lungleiah Special Assistance to State for Capital Expenditure atangin sum cheng nuai 1690 sengin an siam a, Lungleia kawlphetha mamawh belh phuhru tura siam he Sub-Station hi test charged a ni tawh a, hman theih tura commission hmabak a ni. SEDP sum cheng nuai 795.76 hmangin East Lungdarah 6.3MVA 132/33KV Sub-Station leh 132kV Bukpui to Khawzawl line thawm that hna an thawk zo bawk a. East Lungdar chauh ni lo a chhehvel khuate tan te leh Champhai leh Khawzawl District-a khaw thenkhat ten an chhawr tangkai thei dawn a ni. Special Assistance to State for Capital Expenditure sum hmangin project thar pali – Lawngtlai, Marpara, Luangmual leh Sihhmui Sub-Station tihchangtlun hna chu thawh tan thuai a ni ang.

    5. Mihring damkhawchhuahna tura pawimawh tawpkhawk, ram leh khawtlang nun, sum leh pai dinhmun thlenga nghawng nei chu Health hi a ni a. Mizoram Sawrkar chuan SEDP kaltlangin cheng nuai 76.21 chu Mizoram State Cancer Institute, Zemabawk, Aizawl tihchangtlun nan a dah a, hmalak mek a ni. Civil Hospital Aizawla Trauma Centre sak nan cheng nuai 450 leh Civil Hospital Lungleia Trauma Centre sak nan cheng nuai 300 te chu Central Grant piah lamah a pek belh bawk a ni.

    Kum 2021 khan Mizoram College of Nursing chu North East-a nursing college mal ding zingah National Assessment and Accreditation Council (NAAC) accreditation hmu hmasa ber a ni a. All India Council for Technical Education chuan Prime Minister Special Scholarship Scheme kalpui thei tura a thlan chhuah zingah a tel pha a. Tunhnai khan Jammu & Kashmir atangin mipa zirlai pahnihin he scheme hmang hian he institution-ah hian an in admit nghe nghe a ni.

    Mizoram chhimlam chawm turin Lungleiah RT-PCR lab leh multi-department lab sak nan cheng nuai 781 ruahmanna (proposal) chu North Eastern Council-a kal zel turin Planning Department kaltlangin thehluh a ni tawh a. CMRF sum cheng nuai 118.69 hmangin District Hospital sawm – Siaha, Lawngtlai, Champhai, Serchhip, Mamit, Kolasib, Khawzawl, Hnahthial, Saitual leh Lungleiah te TrueNat Laboratory siam a ni a. District Hospital sawm ah TrueNat Laboratory din nan State Budget atangin cheng nuai 62.51 dah a ni bawk. Civil Hospital Aizawl ICU tihchangtlun nan State Budget atangin cheng nuai 523 dah a ni a. COVID-19 hripui leng kaihhnawihah mamawhtute hman tur ventilator 25 chu State Sawrkar sum cheng nuai 325 senga lei a ni bawk.

    Mizoram mipuite hriselna tura mimal leh pawl, bank leh firm hrang hrang ten thahnemngai taka mahni insengsoa sum leh pai, tha leh zung in thawh avangin in chungah lawmthu ka sawi a. In thilphalna hian hripui leng beihletna kawngah nasa takin sawrkar tha a tichak a ni.

    6. Agriculture Department hnuaiah intodelhna leh hmasawnna tluantling nei thei turin hmalak mek a ni a, Centrally Sponsored Scheme engemawzat kum 2021-22 chhung hian kalpui a ni. National Food Security Mission – Oil Palm Scheme tharthawh niin District pasarih – Aizawl, Kolasib, Mamit, Serchhip, Lunglei, Lawngtlai leh Siaha ah te kalpui a ni a. Ram hectare 6,730 a zauah khaw hrang hrang 197-a lo neitu mi 10,843ten oil palm chin beihpui an thlak a. October, 2021 thleng khan oil palm FFB 38821.259 metric ton-a rit chu company te hnenah hralh a ni. Tualchhunga oil palm chi thar chhuahten farmer te mamawh a phuhruk zawh loh avangin ICAR-IIOPR, Pedavegi, Andhra Pradesh te puihnain West Serzawl, Mamit District-a Department ram hectare 30 a zauah Oil Palm Seed Garden unit hnih siam a ni.

    Sub-Mission on Agriculture Mechanization scheme hnuaiah sawrkar chuan cheng nuai 3516.56 a dawng a, mimal leh lo neitu pawlten subsidy-a an lak theih nan khawl tha tak tak lei a ni a. Value Chain Crop heng – Mizo hmarcha leh sawhthing chin hna ngawrh lehzualin kalpui a ni a. MGNREGS nena kaikawpin Champhai leh Serchhip District ah te sial vulh an uar thar hle a. FOCUS hmalakna in chuktuah huana ar vulh te chu Champhai, Kolasib, Serchhip leh Mamita chhungkaw 3848 ten an kalpui a ni.

    Mizoram Sawrkar hmalakna pui ber SEDP hnuaiah Agriculture Department chuan link road sial hna te, department office leh staff quarter sak hna leh vaimim leh dal chin hna chu Mizoram State chhunga District tinah kalpui a ni a. ICAR Research Complex for North Eastern Hill Region te nena tangkawpin Mizo vaimim chi hnih – Mizo Puakzo-1 leh Mizo Mimpui-1 te chu Mizoram State Seed Sub-Committee for Agricultural and Horticultural Crops kaltlangin March 17, 2021 khan ‘State Variety’ atana puan a ni.

    7. Horticulture Department chuan Covid thawhhnihna a lo thlen a, lockdown lai khan Vegetable and Fruit Supply Chain kalpuiin, Aizawl leh District Headquarters hrang hrangah thlai leh thei chi hrang hrang Mizo thar chhuah a mamawh apiangin an lei theih turin hma nasa takin a la a. Vegetable and Fruit Supply Chain kaltlangin loneitu tam takin thawhchhuah tha zawk Covid lai pawhin an neih bakah mamawhtuten inkharkhip lai pawhin thlai leh thei an mamawh chi hrang hrang leitur an neih theih phah a. Supply Chain hnuaiah hian loneitu ten an thlai thar leh theirah an hralhna atanga an thawhchhuah zawng zawng hi cheng vaibelchhe 3.53 a ni.

    Kum 2021 chhung khan off-season tomato tharchhuah atangin cheng nuai 597.50 dasng hmuh a ni a, tun dinhmuna off-season tomato thar chhuah chhinchiah zat hi 10363.25 qtls a ni a, hei aia tam tharchhuah inbeisei a ni. Off-season cabbage pawh 11951.20 qtls thar chhuah niin, heng atang hian pawisa cheng nuai 262 thawhchhuah a ni. Dawnfawh variety hrang hrang- Sato, Africana, Abhisek leh Madhuri chu Saitual district a Ngopa, Lamzawl leh Pawlrang ah te chin a ni a, Kolasib District a Chemphai leh Serchhip District a Matphai leh Sailulak ah te hlawhtling taka chin a ni a. Kum khat chhung a an thawhchhuah hi cheng nuai 85 vel niin, a vaia tharchhuah hi 1640 qtls a ni.

    Kum 2021 chhunga Dragonfruit atanga tharchhuah hi cheng nuai 630 vel niin, a vaia tharchhuah hi 3500 qtls a ni. Lakhuihthei plantation pawh Khawzawl, Serchhip, Mami, Lawngtlai leh Aizawl Districts ah te lian tham taka kalpui a ni a, kum 2020-2021 chhungin 26,537 qtls chuang tharchhuah a ni a, cheng nuai 437 thawhchhuah a ni . Thingpui leh Thinglaidum te hi GI tag niin, Mizo Ginger tih a ni.

    8. Animal Husbandry & Veterinary Department chuan Kum 2021-2022 chhungin Piggery, Goatery and Poultry Development, Feed and Fodder Development thingtlang hmasawn nana kalpui a ni a. National Livestock Mission kaltlangin cheng nuai 943.24 dawn a ni a. Veterinary Health Care Service tih changtlun nan District hospital pali sak zawh a ni a. Hei hi Mizorama chhimlam district te artuia an intodelh theih na tura ruahman a ni. Artui 5000 keu tir theihna hactchery building leh Brooder &Layer House chu RIDF-NABARD atangin cheng nuai 519.87 senga Lunglei-a sak zawh a ni. Kum 2021-2022 chhungin agriculture leh a kaihhnawih lama hmasawnnan RKVY hnuaiah cheng nuai 212.50 sengin hospital tihchangtlun, backyard poultry leh piggery farming kalpui a ni. Rural Animal Health Centres 37 chu Veterinary Dispensary ah hlankai an ni a. Veterinary Dispensary 6 chu District Veterinary Hospital-ah hlankai an ni.

    African Swine Fever chu ni 21, March, 2021 ah Lungsen-ah a awm tih hmuhchhuah a ni a, African Swine Fever avanga vawk thi zat hi 29,821 a ni a,district 11-a chhungkaw 9461 in an tuar a ni. Vawk 10,381 lai suat a ni bawk a. Sawrkar laipui ah vawk suat zangnadawmna tur cheng vaibelchhe 11.69 hu thehluh a ni bawk a, tun dinhmunah hian African Swine Fever avanga vawk thi an awm ta meuh loa, dan chah a ni.

    9. Hripui leng vanga inkharkhipin Fisheries Department hmalakna nasa takin a nghawng a, sangha chi leh sangha thar chhuahin nasa takin a tuar a, kum hmasa aiin 38% in sangha tharchhuah a tlem a. Sawrkar laipui chuan scheme thar, Pradhan Mantri Matsya Sampada Yojana (PMMSY) chu Kum 2020-2021 atanga 2024-2025 atan kalpuiin, he scheme hnuaia central share 50% hu cheng nuai 986.77 chu kum 2020-2021 khan pek chhuah tawh a ni a. PMMY Scheme hnuaiah Thenzawl Fish Seed Farm Production tih changtlun nan fish hatchery thar paruk, fish brood bank siam a ni ang s, dil hectare 144 a zau siama a ni ang a, Aizawl leh Kolasib ah sangha khawi chi enkawlna tur leh cold storage pahnih (10 ton capacity ve ve) bun a ni bawk dawn a, sangha hralhna hmun (kiosk) pali Ngaizel leh Bawngkawnah te din a ni ang.

    10. Public Health Engineering Department chuan Jal Jeevan Mission hnuaiah thingtlanga in (rural household) 1,33,132 awm zat atanga 61,850 chu tui connection Functional House Tap Connection (FHTC) an pe fel tawh a. November 2021 thleng khan thingtlang khaw 209 a tuam chhuak tawh a ni. Swachh Bharat Mission (Gramin) hnuaiah Plastic Waste Management Unit pali bun a ni a, district dang 4 ah unit 4 dang bun leh mek a ni. NLCPR hnuaiah Keilungliah a Dam Reservoir and Development of Recreation Centre pawh zawhfel a ni a. Alternative Gravity Water Supply Scheme of Aizawl pawh NESIDS hnuaiah zawh fel a ni a, NABARD kaltlangin Water Supply Schemes 19 leh AMRUT kaltlangin Project pathum pawh tluang taka kalpui a ni.

    November 30, 2021 thleng khan Mizoram chhunga khawpui hrang hrangah PHE hian tui connection 1,06,130 an pe chhuak tawh a, thingtlang khuaa in 61,850 ah connection an pe tawh bawk. NLCPR hnuaia Sainik School leh Chhingchhip Water Supply Scheme leh Biate Water Supply Scheme pawh 10% GBS zawh tawh a ni. Kum 2021-2022 chhungin PHE Department chuan revenue cheng nuai 5,471.01 an hmu a ni.

    11. Irrigation & Water Resources Department chuan kum 2021-2022 chhung khan PMKSY- Har Khet Ko Pani hnuaiah Minor Irrigation Projects 36 zo in, heng project te hi 1723 ha. a zaua hmalak a ni a, loneitu mi 1055 in tangkai takin an hmang a ni. Project hi cluster 2 ah then niin cluster pakhatah project 14, pakhat dangah 22 a awm a, sum senso tura ruahman zat chu cheng nuai 4246.92 a ni. PMKSY-HKKP (Ground Water Irrigation) hnuaiah cheng nuai 1604.89 sengin District 6-ah Ground Water Irrigation Scheme 13 kalpui a ni a, hectare 553 a zauah loneitu 468 ten an chhawr tangkai dawn a ni.

    RIDF-XXVII (NABARD) kaltlangin Irrigation Project 6 atan kum 2020-2021 khan loan cheng nuai 994.26 hmuh a ni a, He project hi hectare 262 a zauah loneitu 188 ten an chhawr tangkai dawn a ni. RIDF-XXVI (NABARD) hnuaiah Chawmzau Groundwater Irrigation Project, Serchhip atan cheng nuai 227.15 chu kum 2020-2021 khan hmuh a ni a, hna hi kum 2022-23 ral hmaa thawh zawh tur a ni. Kum 2021-2022 chhungin Minor Irrigation Project hrang hrang cheithat hna thawh a ni a, sum cheng nuai 568 sen a ni. Tui lian(flood) in a tih chhiat tawhte thawmthat leh siamthat chu kum kal ta khan cheng nuai 333 senga zawh fel a ni bawk a. Department hnathawh nana hmanrua hrang hrang Real Time Data Acquisition System, Acoustic Doppler Velocimeter, Current meters, ADCP, DGPS, Digital Level, Resistivity meter, Water Quality Sonde etc lei vel a ni tawh bawk a ni.

    12. Environment, Forests & Climate Change Department chuan boruak thianghlim, hrisel leh ramngaw tha kan neih theihnan mipuite nen tangrualin tha thlah lovin hma an la a. Village Forest Development Committee 444 leh Eco-Development Committee 76, Biodiversity Management Committee 894 dinin ramngaw tangkaina leh hlutna inzirtir kawngah beihpui an thlak a ni. COVID-19 hripui leng karah kum kalta khan Green Mizoram Day hlawhtling taka kalpui niin thing tiak 147,043 phun a ni bawk. Sik leh sa lo danglam zelturin vennan State Action Plan on Climate Change chu kalpui a ni.

    Assam State Zoo, Guwahati nen ramsa inthleng (animal exchange programme) kalpui a ni a. Ramngaw atanga tharchhuah hlutna tihpun nan leh kan economy tihhmasawnna tura hmalakna Aizawl, Kolasib leh Mamit district-ah Primary and Secondary Wood Based Industries 14 dinna tur licence pek a ni. Wood Based Industries dinna tur licence diltu mi 30 ten phalna an hmuh theih nan State Level Committee chuan a recommend a ni.

    13. School Education Department chuan zirna tha leh changtlung, khawvel pawl pha kan neih theih nan kawng hrang hranga hma la in theihtawp an chhuah reng a. Kum kalta khan SEDP hnuaiah zirtirtu indaihlohna phuhru turin thla sawm chhung atan Muster Roll in Primary School zirtirtu 59 leh High School zirtirtu 157 a la a. Puitling ziak leh chhiar thiamlo te tana scheme Padhna Likhna Abhiyan chu Siaha, Lawngtlai, Lunglei lehMamit District ah hlawhtling taka kalpui a ni a, Puitling ziak leh chhiar thiamlo mi 22800 in ziak leh chhiar an thiam phah a ni. Total Literacy Drive chu Siaha, Lawngtlai leh Mamit Districts ah te kalpui mek a ni.

    District hrang hrangah Primary School zirtirtu te tan Physical Education Training Course leh One Day Sensitization on Fit India buatsaih niin Primary School leh Middle School zirtirtute tan Zonal Sport buatsaih a ni a. Auro Scholars Programme chu November ni 16, 2021 khan zirlai leh zirtirtu ten tangkai taka an hman theih nan Shri Aurobindo Society nena tangkawpa hawn a ni. Department chuan rualbanlo elementary zirlai 2909 leh Secondary zirlai 1392 hnenah tanpuina a pe a. Govt. High School 5-ah Vocational Education, Information Technology & Information Technology Enabled Services (IT&ITES), Agriculture, Beauty & Wellness, Automotive and Apparel Madeups & Home Furnishing Trades Courses hawn thar a ni a. Tun dinhmunah hian Vocational Education course kalpui school 52 (High School 37 leh Higher Secondary School 15) an awm a ni.

    Hripui lengin zirlai naupangte zirna a tihsukuk loh nan zirtirtute leh zirna in neituten tunlai thiamna rang takin an hmang tangkai a. Zirlaite bahlalh loh nan tan an la nghal a ni. Mizoram hmun hrang hranga sawrkar sikulte chu CCC atan kan hmang leh heng school a thawk zirtirtuten kawng hrang hranga theihtawp chhuaha hripui dona kawnga ke an pen avangin ka chhuang hle a ni.

    14. Higher & Technical Education Department chuan Government College 21, Government Technical & Professional Institutions 5 leh Collegiate Boys’ Hostel 3 leh Collegiate Girls’ Hostel 2 Aizawl leh Shillong-ah te a enkawl mek a. Heng bakah hian affiliated Computer Institution 61, Affiliated Paramedical Institution 16, Integrated Animal Husbandry & Veterinary Training Institution leh Stenography Institution 3 a enkawl bawk a ni. Lunglei-ah Mizoram University Southern Campus dinna turin ram neih a ni tawh a. Tunah hian Government College 3-ah Post Graduate Degree zirna turin thil tul te peihfel thawkhat a ni tawh bawk a ni.
    RUSA scheme kaltlangin Library Building, Academic Building, Hostel, Administrative Building, College Auditorium, Cafeteria, Rainwater reservoir, classroom, etc. te chu Govt. J. Thankima Collage, Govt. Siaha College, Govt. Mamit College leh Govt. Hnahthial College bakah College 15 dang te tan sak a ni tawh a ni.

    Kum 2021 Academic Session of 2021 chhung khan COVID-19 hripui leng avanga zirlaite leh an nu leh pa te harsatna chhawk zanghkhai turin turin admission fee te chu he hun harsa atan bik hian sawrkar college leh he department hnuaia zirna in hrang hrangah tihhniam a ni a. Thiamna kawngah zirlaite chherchhuah hna pawimawh tak thawh a nih bakah state sum leh pai a chhunluh turin kum 2021-22 chhungin cheng nuai 209.20 lai he Department hian a thawkchhuak bawk a ni.

    15. Pradhan Mantri Jan Vikas Karyakram (PMJVK) hnuaiah ‘Establishment of Smart Classroom in Minority Concentration Areas of Mizoram chu Information & Communication Technology Department chuan tlema khawsak hnufual deuhna hmunah te kalpuiin sikul 20 laiah he programme hi kalpui a ni. Tum lawk dan chuan he hmalakna hi thla 12 chhungin zawh beisei a ni a. Content Management System pawh kalpui mek niin department leh pawl hrang hrang 256 chuan an hmang tangkai mek a. Online Application System with payment gateway, sms gateway and mobile app facilities ICT in a siam te pawh Mizoram Subordinate Services Selection Board (MSSSB) hnuaia hna diltuten Admit Card lakchhuahna leh dilna theh luh nan an hman tangkai turin buatsaih a ni.

    NEC hnuaia tanpuina sum hmangin school 150 tan IT Education kalpui a ni a. Bharat Net Phase-I hnuaiah Village Council 41 te chu internet pawhsak an ni a.Phase –II hnuaia VSAT 235 chu hman theih in siam a ni a; hmun 279-ah he hna hi thawh chhunzawm mek a ni. NEC hnuaia ICT chuan mi 100 hman theih turin Incubation Infrastructure Centre a siam mek a, kum khat chhungin zawh tum a ni.

    16. Science & Technology Department chuan mithiam, hmanraw tangkai siamchhuak thei tur te chherchhuahna atan leh heng mibik te thiamna tahhriamna atan Innovation Facility Centre chu Aizawlah a din tawh a. Science lam thiamna kawnga zirlaite phurna pe tur leh an science zir zelna kawnga puitu a nih theih Science Centre and Digital Planetarium chu Zohnuai, Lunglei-ah sak a ni a. He hmalakna pawimawh tak hian Mizoramah Science lama tuimite tanpui tur leh an thiamna tihpunsak tur te, an mamawh hmanraw tha leh changkang, to tak tak te chu man tlawm zawka an neih theih nan a pui dawn a ni.

    17. Local Administration Department chuan XV Finance Commission kaltlanga dawn cheng vaibelchhe 93 chu kum 2020-2021 atan Village Council zawng zawngah a sem chhuak tawh a. He sum hi Tuithianghlim in tur lak nan te, Ruahtui khawlna atan leh faina kawnga hmalakna atan thingtlangah te hman a ni dawn a ni. Rashtriya Gram Swaraj Abhiyan hnuaiah e-Enablement of rural local bodies hmalakna atan tun hnaiah Village Council te hnenah computer set 25 pekchhuah a ni a. He hmalakna hnuaiah hian tun thlengin Village Council 180 hnenah computer set pek a ni tawh a ni. ‘Arecanut Leaf Plate Production Project’ chu Bilkhawthlir South Village Council huam chhungah Kuhva hnah hmanga thleng siamna atan cheng nuai 43.00 hmangin Self Help Groups (SHGs) ten an thawk mek a ni.

    18. Rural Development chuan Job Card neitute tan kumin chhung khan ni 78 atan hnathawh tur a siam sak a. Financial Year 2021-2022 chhung hian chhungkaw 208,652 te Job Card pek an ni a, hnathawh tur pawh siamsak vek an ni tawh bawk. Tun Financial Year of 2021-2022 chhung khan Ministry of Rural Development chuan Central Sawrkar tanpuina sum cheng nuai 35896.1 an rawn pe tawh a. He mi hmang hian hna hrang hrang 18722 thawh niin heng zinga hna thawh tur 15159 chu thawh zawh hman a ni. Natural Resource Management hnuaia thawh tur hna 3919 te, mimal ram chhunga thawh tur hna 11050 te leh Rural Infrastructure hnuaia hna thawh tur 3753 te chu Mahatma Gandhi NREGA hmangin thawh a ni bawk a ni.

    Pradhan Mantri Awaas Yojana-Gramin hnuaiah chhungkaw 6600 chuan tanpuina 1st installment an dawng tawh a, chhungkaw 6414 in 2nd installment an dawng tawh a, chhungkaw 5703 in 3rd installment an dawng tawh a, chhungkaw 4778 in 4th installment an dawng tawh bawk a ni.Thingtlangah he scheme hnuaiah hian Pucca building sak nan chhungkaw 5396 in tanpuina an dawng tawh a. Shyama Prasad Mukherjee Rurban Mission hnuaiah cluster 4 – Aibawk, Thingsulthliah, East Lungdar leh Khawzawl te tan Mizoram chuan Ministry atangin cheng vaibelchhe 50.26 zet Critical Gap Funding angin a dawng tawh bawk a ni.

    Kum 2021-22 chhungin Mizoram State Rural Livelihood Mission chuan RD Block 26 chhunga chhungkaw 14,436 te chu eizawnna kawnga hma an sawn zawk theih nan Self Help Group 1029 ah a ziaklut a, Cluster level Federation 7 din a ni bawk. Vulnerable Reduction Plan hi khaw 201 tan ruahman a ni a. Heng khuaa SHG leh Village Organisation hrang hrangte tan hian cheng nuai 426.25 semchhuah a ni tawh a. Farm Livelihoods intervention hnuaiah thingtlang khaw 47 telh thar a ni a, heng khuaah te hian Mahila Kisan thar 3601 leh nutritional garden 4144 an siam a ni. November, 2021 thleng khan Custom Hiring Centre 27 siam niin heng hmun atang hian hmeichhe kuthnathawktute hnathawh tisawt turin hmanrua hawh theih tura chhawpchhuah a ni a. SHG 522 te hnenah Bank Loan cheng nuai 1120 pek chhuah a ni. Bank Correspondent (BC Sakhi) 174 te chuan November 2021 chhungin cheng nuai 1072 sum virkual an nei hman a, sum hi vawi 26,959 lai an khawih che hman a ni. DDU-GKY hnuaiah candidate 165 ten training tha taka zovin heng zinga 85 te chuan hna an hmu tawh a ni.

    Kum 2020-2021 chhung khan BADP hnathawh nan cheng nuai 2731.00 lai mai Ministry of Home Affairs chuan a pawm fel tawh a, he sumhlawm atanga 50% chu hna 176 thawh nan pekchhuah a ni tawh a ni. Thingtlang khaw 272 ten hmalak nana sum an hman dan endik a ni tawh a, nakum chhung hian Mizorama khaw 858 chu endik zawh hman tum a ni.

    19. Kum 2021-22 chhung khan house Pass 512, Land Settlement Certificate for Residence 589, Land Lease Certificate 91, LSCs for Agricultural Land 37, Agri Land Periodic Patta 76, Transfer of ownership of P. Patta 296, Re-issues of P. Patta 85 leh Renewal of P.Patta 2266 lai mai Land Revenue & Settlement Department chuan hrileng karah a ti fel hman a. Mutation case 3534 leh dispute case 150 a chingfel hman bawk a ni. Ministry of Panchayati Raj hmalakna pakhat SVAMITVA Scheme hnuaiah Thlalakna thlawkthei hmangin thingtlang khaw 10-ah survey neih a ni a. Thingtlang khaw 48-ah te Information, Education and Communication (IEC) huangah inzirtirna neih a ni tawh bawk.

    April leh November, 2021 inkarah Revenue (Non Tax) leh Revenue Tax hnuaiah cheng nuai 103.85 leh cheng nuai 555.05 chhiah lakluh a ni a. November 2021 thleng khan Registration Fee & Stamp duty atangin chhiah cheng nuai 1001.02 lakluh a ni bawk a ni.

    20. Sports & Youth Services department chuan infiammite hmasawnna turin nasa takin hma a la a, infiamna lama hmasawnna tur project pawimawh engemawzat ti hlawhtling tawhin tunhnaiah khan hawn fel an ni tawh nghe nghe a ni. December ni 2 , 2021 khan Hnahthiala phullem phah hna thawh zawh niin, Saitualah pawh December ni 14, 2021 khan phah zawh a ni. Mualpuiah Open Gym February 26, 2021 khan hawn a ni a, hetiang bawk hi MINECO-ah December ni 23, 2021 khan hawn a ni bawk. Heng bakah hian Joint YMA Field-a Multipurpose Sports Complex leh Sakawrdaia Mini-Sports Complex sak chu zawh fel tawh a ni a, Lengpuia phullem phah hna pawh zawhfel tawh niin reiloteah a hman theih tawh ang.

    Sawrkar Laipuia Ministry of Minority Affairs chuan Pradhan mantri Jan Vikas karyakram Scheme hnuaiah hnam tenau zawkte chen tamna hmuna project hrang hrang thawhna tur cheng nuai 18,858.49 hu min pawm sak a, Kum 2021-2022 chhung hian First Installment cheng nuai 8410.72 min pe tawhin, hei hi Community Service Centre 3, Football khelhna tur phullem 2, Hockey khelna tur synthetic turf 1, District Sports Complex 2, Futsal Ground 2, Basketball Court leh Volleyball Court 28 ve ve sakna tur atan hman a ni ang. Sawrkar laipuia Ministry of Youth Affairs chuan tunhnai lawkah khan Kolasib district-ah Khelo India Centre pahnih – Football tan RSTC, Kolasib-ah leh Hockey tan Boys’ Hockey Academy, Kawnpuiah hawn min phalsak tih hriattirna kan dawng bawk a ni.

    Mizo tlangval Jeremy Lalrinnunga’n Senior Commonwealth Weightlifting Championship, 2021 ah Men’s 67 kg category-ah Gold medal a la a, Senior World Weightlifting Championship, 2021, Tashkent, Uzbekistan-a neihah pasarihna dinhmun a hauh a, Patiala, Punjab-a 73rd Men’s Senior National Weightlifting Championship, 2021, August thla-a neihah Gold Medal a la bawk a ni. Lalchhanhimi pawhin Senior Commonwealth Weightlifting Championship, 2021, Tashkent, Uzbekistan-a neihah Women’s 71 kg category-ah Bronze medal la in, Patiala, Punjab-a 36th Women’s Senior National Weightlifting Championship, 2021, August thlaa neihah Gold Medal a la bawk a ni.

    21. Urban Development and Poverty Alleviation Department hmalakna lian tak PAHOSS chu a tirin Aizawl Municipal Corporation huam chhung atan chauh ruahman ni mahse, Lunglei, Champhai leh Kolasib tan te pawh ruahman a ni tawh a. Lunglei khawpui tan cheng nuai 400 ruahman niin Champhai leh Kolasib tan cheng nuai 250 ve ve ruahman a ni.Tunah hian PAHOSS hnuaiah dilna 1458 a lut tawh a, dilna 403 pawmsak niin beneficiary 11 chuan PAHOSS hnuaiah Lirthei hunna an sa zo tawh a ni.

    Kum 2021-2022 chhung khan PMAY-HFA(U) Mission hnuaia In 1380 thiah niin In 344 sak a ni tawh a ni. Aizawlah Septage Management Unit siam hna leh biodigester tank 908 siamchhuah hna thawh a ni a, Ek In hlui 1664 chu Septic Tank pangngaiah siam a ni tawh a. AMRUT portal (as on 14th December, 2021) a tarlan dan chuan Mizoram chu hnathawk tha ber zingah telin National State Ranking-ah pariatna a ni mek a. Swachh Survekshan 2021 hmalaknaah phei chuan Mizoram chu pakhatna niin State hma la chak ber ah puan a ni. Heng bakah hian lawmman dang 2 Mizoram chuan a dawng leh a – Lunglei leh Biate te chu ‘Best City in Citizens Feedback in the North East Zone’ atan thlan a ni a. Aizawl Smart City project hnuaiah hmalakna pahnih Traffic Bollards leh Pelican Crossing System pawh siam zawh a ni.

    Kum 2021-2022 chhung khan Aizawl Municipal Corporation chuan theihtawp chhuahin fimkhur taka senghawi ngai, Quarantine Facilities, Covid Care Centres leh Community Covid Care Centre hrang hranga bawlhlawh lakkhawm hna a thawk a. Hemi hun chhung hian Councillor 19 te hnenah an ward chhung enkawlna atan cheng nuai 2.50 theuh pek an ni. Chanmari leh Chaltlang inkar kawngpui Metre 237 a thui zauh leh a sira mihring kalna siam hna pawh cheng nuai 300.316 senga thawh niin September, 2021 khan thawh zawh a ni.

    22.North-East Industrial and Investment Promotion Policy (NEIPP), 2007 din tirh atang khan Commerce & Industries Department chuan Industrial unit 20 te chhawr tangkai turin subsidy cheng 218,297,689 hu an pe chhuak tawh a. Udyam Registration hnuaiah Industrial Unit 2637 an ziak lut tawh a. Prime Minister Employment Generation Programme (PMEGP) atangin margin money cheng nuai 1045.02 chu entrepreneur mi 418 hnenah pek niin kum khat chhungin hna thar 3344 zet a piang a ni. November, 2021 thleng khan Commerce Wing chuan sawrkar revenue cheng nuai 86.15 an la khawm.

    He Department in Industrial Estate sawmpali (14) a dinah industrial unit 285 zet an awm a. Lunglei Chanmari Vengah Lunglei Market and Trade Centre sakna tura ruahman sum cheng vaibelchhe 14.50 chu NEC-in a pawmpui tawh a, reiloteah hna thawh tan a ni ang. Bamboo Development Agency hnuaiah sawrkar leh private hmalaknain man man zawka mau hralh chhuah a nih theih nana sawngbawlna tur processing unit siam a ni.

    23. Labour, Employment, Skill Development & Entrepreneurship Department chuan State intodelhna turin kawng hrang hrangin hma a la a. Kum kalta chhung khan hnathawktu worker inziaklut (register) thar mi 1629 an awm a, worker 10,825 te registration tih nun (renew) a ni a. Hetihian Welfare Board hnuaiah worker inziaklut tawh mi 63,936 an awm a ni.

    Mizoram Youth Commission chuan UPSC a inziahtlin tum te pui turin phaia IAS Coaching thaa lut tur a thlan te tan senso zawng zawng a tum sak a, offline Coaching Centre a siam a, MYC Mega Hybrid IAS Coaching Scholarship Exam a buatsaih a, IAS Corner Library a siam bawk.

    He Department hian India rama Skill Certification Scheme lian ber Pradhan Mantri Kaushal Vikas Yojana (PMKVY) chu kum 2021-2022 chhungin a kalpui a. Sawrkar kum kal mekah hian mi 1955 inziaklutin an zinga 148 te chuan hna an hmu tawh a ni.

    24. Food, Civil Supplies & Consumer Affairs Department chuan Public Distribution System hmangin November 2021 allotment angin buhfai mi 11,89,792 hnenah a pe chhuak a. Fur ruahtui tam laia tlawhpawh harsa khua te tan Supply Centre 91 ah buhfai quintal 2,04,291 a chhekkhawl a. PDS tha taka kalpui a nih avang hian kan State-ah ei tur tlakchham avanga nunna chan tumah an awm lo a ni. Central Scheme hrang hrang Pradhan Mantri Garib Kalyan Yojana, One Nation One Ration Card Programme, Ration Card Managment System leh PDS Computerisation te chu hlawhtling taka kalpui an ni.

    25. Ministry of Social Justice & Empowerment atanga Grant-in-Aid hmuh te chu Social Welfare & Tribal Affairs Deparment chuan NGO leh VO te hnenah a pe a. Ministry atangin sum cheng 1,64,02,603 chu NGO/VO te tanpuinan kum 2020-21 chhungin hmuh a ni bawk. Ministry of Tribal Affairs chuan sawrkar kum 2020-21 chhungin cheng 69,63,997 a sanction bawk.

    Ministry of Social Justice & Empowerment in a duan National Action Plan for Drug Demand Reduction hnuaiah Drug Demand Reduction Programme kalpui tu turin Social Welfare & Tribal Affairs Department chu nodal department ah ruat a ni a. Vawiin thleng hian thalai 1800 leh an nu leh pate hnenah drug hmansual that lohzia zirtir an ni tawh a. College zirtirtu 725, YMA hruaitute leh de-addiction/rehabilitation centre neitute hnenah training pek a ni bawk.

    26. Kum 2020-21 sawrkar kum chhungin Transport Department chuan sawrkar revenue atan cheng nuai 3421.01 a la khawm a. Lirthei thar 25,816 resigter niin, test paltlang mi 28679 hnenah driving licence leh conductor licence 2599 pek chhuah a ni. Bus service thei 36 an neih mek chu vanduaithlak takin COVID-19 kaihhnawih lockdown vangin an tlan thei lo a. Amaherawhchu, tangkhangte phur nan leh hripui kaite CCC leh damdawi ina phur nan chhawr tangkai an ni thung.

    27. GAD Aviation Wing hnuaiah Special Assistance to State for Capital Expenditure leh NESIDS kaltlangin Lengpui Airport tihchangtlun hna thawh mek a ni a. Thlawhna service pangngai bakah Lengpui Airport atangin Shillong, Agartala, Guwahati leh New Delhi ah flight service thar tir a ni a. Helicopter service pawh tihpun niin December, 2021 atang khan Saitual leh Tlabung khuaah te helicopter hi thlawh tir a ni.

    28. COVID-19 hripui leng karah Tourism Department chuan tourism hmasawnna turin nasa takin a thawk a, hripui kiam hun tur thlir chungin Mizoram tlawhtu khualzin an pun zel dan tur a ruahman a. October, 2021 khan Anthurium Festival 2021 a buatsaih a, December, 2021 chhungin Winter Festival a buatsaih bawk a. January-February, 2022 chhungin Winter Festival kal zelah Bicycle Rally buatsaih a ni dawn bawk. Tour Guide Training Programme ah zirlai 89 ten tha takin an zir zo a. Workshop for Prescribed Authorities chu April, 2021 khan neih a ni bawk.

    29. Art and Culture Department chuan Lunglei Regional Museum sak nan sawrkar laipui atangin a thawhkhatna atan sum cheng vaibelchhe 4.136 chu a dawng a, State matching share pawh Mizoram Sawrakarin cheng nuai 91.90 a sanction a ni. NEC, Shillong atangin Lai Cultural Centre-cum-Auditorium, Lawngtlaia sakna sum cheng nuai 100 a dawng tawh bawk. Mizo Typical Village (Zokhua), Falkawnah NEDP fund hmanga VIP Lounge sak mek pawh tha takin thawh a ni a. Hripui leng karah Azadi ka Amrit Mahotsav programme hrang hrang buatsaih a ni bawk.

    30. Information & Public Relations Department chu COVID-19 dona beihpui thlakna kawngah a hmatawngah a tang zel a. Mipuite hnena thuchah (message) tum 92 leh talk show vawi 33 a buatsaih a. Documentary film, short video clip leh poster te siamin mipui hrilhhriat leh zirtir hna thawkin hripui dona kawngah mipui rilru sukthlek a dik zawnga kaihruai turin nasa takin tan an la a ni. NEC sum hmangin Lianchhiari Run Multi Facility Centre pawh sak chhunzawm zel a ni a. Mizoram sawrkar hnuaia department hrang hrang te zinga a upa ber pawl Information and Public Relations Department chuan February, 2022 hian an din champhaphak vawi 50-na Golden Jubilee lawm an tum a ni.

    Khawvela a dinhmun dik tak luah tura, hmalam pana chak taka India ram a kal mek lai hian, India Danpuiin kawng min kawhhmuh a tum dan ngaihtuah nawn fo ila. He Danpuiin a sawi dikna, zalenna, intluktlanna leh inunauna a taka nun chhuahpui tum theuh ila. Kum kaltaa harsatna namen lo kan tawh te avang khan kan unau te, kan thenawmte leh kan mihringpuite chungah hmangaihna, khawngaihna leh duhsakna thinlung a pian thar tir nasa hle a. Vawiina hlawhtlinna kan lawmte hi nakina hlawhtlinna ropui zawk kan la chan tur kawng min sah en saktu a ni a. Huai tak leh fing takin, remchanna lei zelin, kan hmaa chona inchhawp te hi i tawn tlang zel ang u.

    Hripui leng leh chhiatna lo thleng te hi hrehawm hle mahse, kawng tam takah kan hmalakna te a chawl chuang lo a. Mizoram mipuite chu chhung leh khat inhnai tak ang maiin Coronavirus dona kawngah kan tang tlang a. He hripui leng avanga hun harsa kan paltlang mek hi la reh thei mai rih lo mah se, huai takin hmalam i pan zel ang u. Kan zavaia kan him tlan na turin sawkarin inkaihhruaina a siam te zawm zel turin ka sawm che u a. Mizoram Sawrkar, kohhran, tlawmngai pawl leh mipui mimir ten COVID-19 dona kawnga thahnemngai taka tha an thawh avangin an chungah lawmthu ka sawi nawn leh a ni.

    Ka lawm e.

    Jai Hind.